حتی درمواقعی که نیاز بیشتری احساس میشد در حوادث یا بلایای طبیعی و از مردم درخواست برای اهدای خون صورت میگرفت حتی شاهد ایجاد صف درمقابل مراکز اهدای خون بودیم .

این درحالی است که شنیده شده که برخی شرکت‌ها با مجوز وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون اقدام به خرید خون اهداکنندگان می‌کنند به گونه‌ای که به ازای هر سی‌سی خون 25  تا 30 هزار تومان به اهداکننده پرداخت می‌شود؛ بعد از دریافت خون نیز شرکت‌ها مسئولیت دارند تا پلاسمای آن را برای تهیه دارو به کشورهای دیگر فرستاده و از این طریق دارو به کشور وارد شود؛ از سویی دیگر بازشدن پای دلالان به این‌گونه فعالیت‌ها، نگرانی دیگری از انجام چنین اقدامی است.

شاید خیلی ها بخاطر داشته باشند ایامی را که دردوران رژیم پهلوی درازای اهدای خون مبالغی پرداخت میشد وهمین مساله باعث شده بود تا تجارتی کثیف دراین حوزه وجود داشته باشد و مسایل و مشکلات زیادی را به وجود اورد ضمن اینکه هرگز نمیتوان برای یک عمل خیر مانند اهدای خون مبلغی را تعیین کرد کما اینکه زمانی که بیماری به گروه خونی خاصی نیاز دارد و در شرایط اضطراری خانواده او حاضرند هر مبلغی را بابت این خون بپردازند .

این درحالی است که درنظام جهموری اسلامی با برداشتن پرداخت پول درازای اهدای خون تلاش شده تاصرفا احساسات پاک اهدای سلامتی به همنوعان مدنظر اهدا کنندگان باشد.

***خرید خون درکمین سلامت

دراین راستا سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه امروزه خرید خون از اهداکنندگان در کمین حوزه سلامت است، گفت: شنیده شده شرکت‌های دارای مجوز اقدام به خرید خون از اهداکننده می‌کنند که بعد از جمع‌آوری مستندات از وزیر بهداشت دعوت خواهیم کرد پاسخگوی فعالیت این شرکت‌ها باشد.

محمدحسین قربانی در گفت وگو با خانه ملت، با انتقاد از فعالیت برخی شرکت‌های دارای مجوز از وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون در خصوص خرید خون از اهداکنندگان، افزود: اخیرا شنیده می‌شود که برخی از دست‌اندرکاران به بحث اهدای خون نگاه تجاری دارند به گونه‌ای که به ازای هر سی‌سی خون مبلغی را به اهداکننده پرداخت می‌کنند.

نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد:‌ خرید خون از اهداکننده اقدامی بسیار خطرناک است و اگر چنین وضعیتی ادامه یابد معضلات جدی را در حوزه سلامت شاهد خواهیم بود.

وی یادآور شد:‌ بدون‌شک در صورت ادامه فعالیت این شرکت‌ها از وزیر بهداشت درخواست خواهیم کرد تا با حضور خود در کمیسیون نسبت به این اقدام پاسخگو باشد چراکه شنیده شده شرکت‌های مذکور با مجوز وزارت بهداشت و سازمان انتقال خون فعالیت می‌کنند.

قربانی افزود: خرید خون از اهداکنندگان از سوی این شرکت‌ها خلاف قانون است چراکه اگر قرار باشد اقدامی در جهت تهیه خون از افراد شکل گیرد در حیطه وظایف سازمان انتقال خون است.

این نماینده مردم در مجلس نهم، تصریح کرد:‌ خرید خون از اهداکنندگان می‌تواند منشا بسیاری از انحرافات در کشور باشد و در این راستا درحال جمع‌آوری مستنداتی برای فعالیت این شرکت‌ها هستیم تا درصورت لزوم نسبت به عملکرد آنها واکنش نشان دهیم.

قربانی با تاکید بر اینکه ایران دارای فرهنگ اهدای خون است، یادآور شد: این فرهنگ، سنت حسنه‌ رایج بین آحاد مختلف مردم به شمار می‌رود به گونه‌ای که شاید بین دیگر کشورهای دنیا اهدای خون به نیازمندان این چنین شایع نباشد.

سخنگوی کمیسیون بهداشت ودرمان در مجلس نهم، گفت: بعد از انقلاب به ویژه دردوران دفاع مقدس هر زمانی که وزارت بهداشت نیاز به اهدای خون افراد پیدا می‌کرد خیل عظیمی از جمعیت برای انجام آن پیش‌قدم می‌شدند لذا اگر قرار باشد اقدامی در جهت زیرسوال بردن فرهنگ اهدای خون صورت گیرد حتما با آن برخورد خواهیم کرد.

***ماجرای دادن پول چیست؟

درمقابل اما رییس سازمان انتقال خون ایران توضیحاتی در خصوص پرداخت هزینه به اهداکنندگان خون در مراکز خصوصی ارائه داد.

دکتر علی اکبر پورفتح‌الله ، در خصوص پرداخت هزینه به اهدا‌کنندگان خون و همچنین پاسخ به شایعاتی مبنی بر خرید و فروش خون در بخش خصوصی، گفت: در سازمان انتقال خون در وزارت بهداشت و با همکاری سازمان غذا و دارو به دنبال تولید صد‌ درصد داروهای مشتق از پلاسما، با پلاسمای ایرانی هستیم.

پورفتح‌الله با بیان اینکه بخشی از این موضوع با استفاده از ظرفیت انتقال خون با عنوان پلاسمای بازیافتی است، اظهار کرد: بخش دیگر این موضوع با همکاری بخش خصوص است؛ به این صورت که مجوز جمع‌آوری و اهدای پلاسما را به منظور تولید داروهای مشتق از پلاسما به بخش خصوصی می‌دهیم.

وی در همین خصوص افزود: این کارها کاملا زیر نظر وزارت بهداشت اداره شده و استانداردهای آنها با نظارت سازمان‌های غذا و دارو و انتقال خون کنترل می‌شود. پلاسمای تولیدی آنها در فرایندی با نظارت وزارت بهداشت به فاکتور 8، 9 و محصولات دیگر تبدیل و دوباره دریافت می‌شود.

رییس سازمان انتقال خون با تاکید بر اینکه در مجوزی که به این مراکز خصوصی داده شده، بحث خرید و فروش مطرح نیست، گفت: بر اساس آیین‌نامه‌ای که تایید شده، اجازه می‌دهیم این مراکز به اندازه رفت‌و‌آمد اهدا‌کننده به او هزینه پرداخت کنند. البته این هزینه‌ها قابل توجه نبوده و معادل هزینه یک تاکسی سرویس است. بنابراین در این زمینه با بخش خصوصی همکاری کرده و مجوزهایی به بخش خصوصی داده می‌شود.

پورفتح الله با بیان اینکه در زمینه خون و فرآورده‌های خونی نگاه ملی انتقال خون در کشور وجود دارد و در تمام کشور همین یک نگاه حاکم است، اظهار کرد: یک اهدا‌کننده خون کامل در تمام دنیا برای اهدای پلاسما باید حداقل 24 بار در سال مراجعه کند و هر بار حدود دو ساعت وقت می‌گذارد؛ بر همین اساس باید برای یک اهدا‌کننده کامل یک هزینه رفت‌و‌آمد را منظور کرد.

وی با بیان اینکه این کار در مراکز پلاسما فرزیس خصوصی انجام می‌گیرد که آیین‌نامه آن نیز در سایت سازمان غذا و دارو وجود دارد، گفت: تعداد این مراکز دارای مجوز 6 مرکز است، اما مجوزهای صادر شده بیش از اینهاست. از آنجایی که این مراکز استانداردهای خاصی را دارند و باید امکانات خاصی را فراهم کنند تا مورد تایید سازمان‌های غذا و دارو و انتقال خون قرار گیرند؛ تا کنون به حدود 30 مرکز مجوز داده شده اما هنوز همه آنها به بهره‌برداری نرسیده‌اند. در همین جهت ما تلاش می‌کنیم که ظرفیت 600 هزار لیتری پلاسما را در کشور داشته باشیم به صورتی که ماده خام آن ایرانی باشد.

همچنین مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون با اعلام خبر افزایش ۳ تا ۴ درصدی اهدای خون در هفته اول فروردین در مقایسه با سال گذشته گفت: بهینه کردن مصرف خون و فرآورده های خونی مهمترین برنامه این سازمان در سال ۹۴ است.

بابک یکتاپرست با بیان این که اهدای خون در هفته اول فروردین در مقایسه با سال گذشته افزایش ۳ تا ۴ درصدی داشته است، گفت: به غیر از سه روز ابتدایی تعطیلات که کاهش ۴ درصدی اهدا خون را داشتیم در روزهای انتهایی هفته اول تعطیلات آمار اهدای خون با افزایش ۳ تا ۴ درصدی همراه بوده است.

یکتاپرست افزود: هر کیسه خون اهدایی به سه فرآورده تبدیل می شود و بیش از ۶ میلیون نفر سال گذشته از این فرآورده های خونی استفاده کرده اند.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون درباره برنامه های این سازمان در سال جدید گفت: بهینه کردن مصرف خون و فرآورده های خونی مهمترین برنامه این سازمان در سال ۹۴ است.

*** ايران، مهد اهداي خون است

يكي از متخصصان قلب و عروق كشور كه تجربه زيادي از انتقال خون به بيماران حين عمل جراحي دارد در اين مورد مي‌گويد: با توجه به افزايش تصادفات و نياز خوني بخش وسيعي از بيماران كشور به اين مايع حياتي اين اقدامات بايد انجام شود. منوچهر قاروني ادامه مي‌دهد: در حالي كه در خريد و فروش كليه و ساير اعضاي بدن ما با يك فرد مشخص تحت عنوان دريافت كننده و يك اهدا كننده واحد روبه رو هستيم كه قابل شناسايي است در فرايند خون دادن به لحاظ ماهيتي نمي‌توان منتظر بود اين بازار شكل بگيرد؛ زيرا ميزان خون و انتقال آن تنها از كانال بيمارستان و مركز درماني ميسر است و فقط از كانال بيمارستان قابل انتقال است.

آن چيزي كه در دنيا مرسوم است، بحث فرآورده‌هاي خوني و پلاسماي مشتق از خون است كه در برخي جاها خريد و فروش مي‌شود. او مي‌افزايد:  ارسال خون در هيچ جاي دنيا اتفاق نمي‌افتد مگر درشرايط بحراني در حالي كه بروز چنين مشكلي براي ايران به عنوان مهد اهداي خون غير قابل باور است.